Blog Kampervaringen

Terug naar Mühlberg

In het naoorlogse Nederland was geen ruimte om de ervaringen in een krijgsgevangen kamp te verwerken. Er was weinig waardering en evenals andere ex krijgsgevangen, stopte mijn vader zijn oorlogsverleden weg. De laatste tientallen jaren begint het oorlogsverleden weer een plaats te krijgen. Voor mijn vader echter te laat. Het kamp Stalag IV B in Mühlberg is na 1945 nog door de Russen gebruikt en in 1948 opgeheven. Inmiddels is het een gedenkplaats geworden waar jaarlijks, begin september, een herdenkingsbijeenkomst gehouden wordt.

In het dagboek wordt het boek in wording Prikkeldraad genoemd. De zoon van één van de auteurs, Bob Entrop, heeft in 2010, geïnspireerd door het boek van zijn vader, een documentaire gemaakt met interviews van enkele nog levende krijgsgevangen en beelden van het huidige terrein waar het kamp was. Zie de bespreking van de film in de NRC.

Dit bericht heeft nog geen reacties. Ga voor reacties naar deze pagina.

Bescheinigung

Mijn vader, Ad Verhulst, had van zijn werkgever een “Bescheinigung” (zie bijlage) bij zich toen hij zich in Amersfoort moest melden.
Volgens zijn dagboek hadden sommigen dat niet bij zich en mochten ‘s avonds weer naar huis.
Bij hem mocht dit niet baten, hij werd toch op transport gesteld naar Mühlberg.
Zou dit pure willekeur zijn geweest?

Dit bericht heeft nog geen reacties. Ga voor reacties naar deze pagina.

Bokswedstrijd

Ad Verhulst schrijft op 27 juli 1943:

“Vandaag zou een bokswedstrijd plaats vinden tusschen een Fransch kampioen
en Jo de Groot uit Rotterdam. De Franschen zouden de Groot om in de goede
conditie te kunnen komen van de noodige voeding voorzien. De Duitsche
autoriteiten hebben echter hun toestemming voor deze internationale
ontmoeting ontzegd, zodat deze veelbelovende match voorlopig van de baan is.”

Jo de Groot schrijft in zijn dagboek ook op 27 juli:

“Ik heb kennis gemaakt met een Fransche bokser, Raymond Voissin, waar ik nu s’middags soep of ander eetbaars van krijg.”

Dit bericht heeft nog geen reacties. Ga voor reacties naar deze pagina.

Schaflager

Op 26 aug 44 schrijft Ad Verhulst: “7.00 ’s morgens overhaast vertrek naar tentenkamp en
Schaflager.”
en op 30 aug 44: “Dagelijks 20 a 30 dysenteriegevallen naar het Krankenrevier“.
Wegens overbevolking van het kamp werd hij met zijn kampgenoten voor 3 1/2 week in een tentenkamp op het terrein van het “schaflager” ondergebracht. Uitvoerig beschrijft hij hoe zijn kampgenoten de primitieve omstandigheden met weinig afleiding ondergaan.

De illustratie is van Jan van Doorn. Meer over Jan van Doorn in zijn oorlogsperiode is te vinden in een monografie door leo Ewalds met als titel ‘Jan P.C. van Doorn ”Van mijn grafiek houd ik toch het meest”’. Een curriculum vitae is te vinden op Jan van Doorn

Dit bericht heeft nog geen reacties. Ga voor reacties naar deze pagina.

hongerwinter ’44-’45

In de tweede winter, toen de voedselvoorziening steeds slechter werd, zorgde Ad Verhulst, mede voor zijn vrienden, voor extra eten. Hij werkte voor het aardappelmagazijn en deed mee aan de aardappeltransporten naar de verschillende keukens. Daarbij moesten vaak pogingen van hongerige Russen, om de aardappelen van de wagen te stelen, weerstaan worden. De tekening van Jan van Doorn illustreert deze gebeurtenissen.

Dit bericht heeft nog geen reacties. Ga voor reacties naar deze pagina.

we zijn vrij!!!

23 april een dag om nooit te vergeten

Ad Verhulst beschrijft de bevrijding door de Russen, wanneer deze op kozakkenpaarden het door de Duitsers verlaten kamp binnentrekken. In de dagen daarna bezoekt hij de omgeving, waar overal de sporen van plunderingen door de Russen te zien zijn.

Dit bericht heeft nog geen reacties. Ga voor reacties naar deze pagina.

prikkeldraad

Reeds op 27 juli 43 schrijft Ad Verhulst:

“Er wordt gewerkt aan een boek “Prikkeldraad”, dat na afloop van de oorlog in Holland zal verschijnen. Er wordt aan meegewerkt door uitstekende journalisten en teekenaars. In de cantine kan men ze dagelijks bezig zien met hun proeven.”

Het boek Prikkeldraad is inderdaad na de oorlog uitgekomen met als hoofdredacteur mede krijgsgevangene Bob Entrop. Later is door zijn zoon een gelijknamige documentaire gemaakt.
Prikkeldraad was in het kamp een allesbepalend begrip.

“Het prikkeldraad (“Stacheldraht”) schemert je in de slaap nog voor de oogen en wordt op den duur een ware obsessie.”

Het prikkeldraad was ook inspiratie voor kampliederen, een prikkeldraadsymphonie, cabaret uitvoeringen, een kamp periodiek en vele illustraties.

Dit bericht heeft nog geen reacties. Ga voor reacties naar deze pagina.

Kampleven

Dick Van Maarseveen is fotograaf en legt, in opdracht van de Duitsers, het kampleven met foto’s vast.
Het Rijksmuseum weidde in 1984 een
tentoonstelling aan zijn werk uit deze periode. De foto’s zijn te zien op krijgsgevangenen.nl.

Dit bericht heeft nog geen reacties. Ga voor reacties naar deze pagina.

Guus Valten

In het kamp waren vele orkesten samengesteld uit medekrijgsgevangen die al dan niet regelmatig optraden. Er worden optredens genoemd van verschillende Franse orkesten, een Russisch orkest, en symfonieorkest en ook het orkest Guus Valten.
Op 14 maart 1945 trad het septet Guus Valten op na een lange periode niet gespeeld te hebben. Met een geïmproviseerd diner moesten de orkestleden in de stemming gebracht worden.

Dit bericht heeft één reactie. Ga voor reacties naar deze pagina.

dominee de Kluis

Op 26 november 1943 maakte Jan van Doorn een oorkonde voor dominee de Kluis ter gelegenheid van zijn 46ste verjaardag. Dominee de Kluis had zich vrijwillig laten opnemen in het kamp. Over deze periode schreef hij het boek “De pastorie van Mühlberg”

Dit bericht heeft nog geen reacties. Ga voor reacties naar deze pagina.